KAJAKI SPŁYWY

Omdlenie jest utratą przytomności, spowodowaną od­pływem krwi od mózgu.

Objawy: bladość twarzy, chory czuje przedtem, że robi mu się niedobrze, widzi płatki przed oczyma.

Pomoc: ułożyć poziomo, głowa nisko, rozpiąć ubranie, rozcierać twarz i czoło, aż się zaczerwieni, dawać do wąchania amonjak, eter, spryskiwać twarz wodą. Gdy chory przyjdzie do przytomności, dawać do wewnątrz krople walerjanowe (15 kropli).

Bicie serca, połączone z uczuciem duszności, niepokojem.

Pomoc: ułożyć chorego wygodnie nawznak, unieść tułów, na serce zimny okład, masowanie serca. Do wewnątrz – 15 kropli walerjanowych, pastylka „bromuralu“.

Bóle w jamie brzusznej. W środku między łukami żebrowemi ból żołądka. Z prawej strony pod łukiem żebrowym – ból woreczka żółciowego. Z prawej strony na dole, nad pachwiną – ślepa kiszka. Bóle w  lędźwiach – nerki. Bóle w środku brzucha pochodzą z kiszek.

Nieżyt żołądka. Objawy: wymioty łączą się z bó­lami w żołądku, nudnościami, język obłożony, gorączka, ból głowy, brak apetytu.

Pomoc: Dieta 2 – 3 dni (herbata, sucharki, kasz­ka); jeśli ze zgagą – wziąć do wewnątrz łyżeczkę sody. Jeśli stolec zaparty, wziąć na przeczyszczenie soli karlsbadzkiej, gorzkiej, kaskaryny i t.p. (Wymioty połączone z gorączką są często objawem choroby zakaźnej).

Rozwolnienie, Często spowodowane zbyt obfitem spożyciem śmietany, kwaśnego mleka, owoców, miodu. Pomoc: 2 proszki tannalbiny, 10 – 15 kropli opjum, wino czerwone, jagodowe, mocna herbata, ciepłe okłady na brzuch, dieta.

Zaparcie. Pomoc: sól gorzka, karlsbadzka, kaskaryna, odżywianie miodem.

Ból brzucha. Pomoc: ciepłe okłady, dieta, 10 – 15 kropli opjum. Jeśli istnieje podejrzenie „ślepej kiszki“, nie dawać na przeczyszczenie!

Ból w lędźwiach (lumbago – postrzał, „rwanie w krzyżu”, zwykle na tle zaziębienia). Pomoc: gorące okłady, nacieranie spirytusem kamforowym, 3 razy dzien­nie, do wewnątrz – aspiryna. Ból trwa kilka dni. (Na kajaku występuje ból w lędźwiach wskutek zbyt dłu­giego przebywania w pozycji siedzącej).

Bóle w żołądku spowodowane są często przez otrucie, po spożyciu grzybów, jagód, wędlin, mięsa, konserw, raków, ryb.

Otrucie grzybami. Objawy – wymioty, ślinienie, poty, drgawki, rozwolnienie, zawrót głowy, zwężenie źrenic, krwawy mocz, żółtaczka, sinica, senność. Pomoc: wywołać wymioty, dać pić rozczyn tanniny (ły­żeczka od kawy w szklance wody), dużo mocnej her­baty; środki podniecające na serce, np. amonjak (10 kro­pli na cukier).

Otrucie jagodami (wilczą jagodą, blekotem, bieluniem, tojadem i t.p.). Objawy: suchość w gardle, niemoż­ność połykania, zaczerwienienie skóry, rozszerzenie źre­nic, niepokój, bicie serca, zawrót głowy. Pomoc: dać na wymioty, tannina (mocna herbata), opjum, zimne okłady na głowę.

Otrucie mięsem, rybami i t. p. Objawy: po spoży­ciu, bóle żołądka, wymioty, biegunka, duszność, senność, zawrót głowy, drgawki. Pomoc: środki wymiotne, przeczyszczające (kalomel), opjum, środki wzmacnia­jące serce.

Krwotok z nosa. Pomoc: ułożyć chorego z uniesio­nym tułowiem, głowa wtył, rozpiąć ubranie, zimne okła­dy na kark, zatkać nos tamponem z waty sterylizowa­nej.

Porażenie słoneczne. Pomoc: ułożyć chorego w cieniu; jeśli blady – głowa nisko, jeśli siny – wyso­ko; rozpiąć ubranie, zimne okłady na głowę, zlewać ciało wodą; do wewnątrz środki podniecające: kawa, mocna herbata, krople walerjanowe.

Odparzenie. Pomoc: okład z wody Burowa (pół pastylki „Alacetu“ na szklankę wody) pod ceratkę; na­stępnie smarować maścią cynkową, jeśli lekkie – przy­pudrować pudrem cynkowym.

Oparzenie wskutek zbytniego opalania. Pomoc: smarować maścią cynkową, olejem wapiennym (woda wapienna + olej lniany), maścią borową.

Poparzenie. Pomoc: smarować olejem wapiennym, oliwą, okład z sody (łyżeczka na szklankę wody). Bąbli nie rozcinać, lecz przekłuć opaloną igłą i wypuścić z nich płyn.

Porażenie piorunem. Pomoc: stosować sztuczne oddychanie, rozcierać ciało, środki podnieca­jące.

Ukąszenie przez owady. Pomoc: usunąć żądło, nalać kroplę amonjaku, obmyć wodą z octem; nie ślinić, nie jodynować i nie zalepiać obolałego miejsca.

Ukąszenie przez żmiję, wściekłego psa i t.p. Objawy: obrzęk i zasinienie ukąszonego miejsca, wymioty, niepokój, duszność, drgawki, krwotok.

Pomoc: prze­wiązać silnie kończynę powyżej ukąszenia (najdalej po godzinie opaskę zdjąć); rankę (jeśli usta i zęby zdrowe) wyssać, rozciąć i przemyć mocnym roztworem nadman­ganianu potasu, przypalić rozgrzanym nożem; do we­wnątrz dużo alkoholu, mocnej kawy; zastrzyknąć suro­wicę przeciwwężową pasteurowską „ER‘‘. Chorego jak najprędzej przewieźć do specjalnej lecznicy.

Zakrztuszenie się. Pomoc: oprzeć chorego brzu­chem o stół lub kolano, silnie bić pięścią między łopatki, aby ułatwić wykrztuszenie. Jeśli ciało tkwi w przełyku, popijać wodą, łykać miękisz chleba. W ciężkich wypad­kach, spróbować wyjąć obce ciało z gardła palcem.

Utopienie. Pomoc: wylać z topielca wodę, prze­wieszając go głową nadół przez kolano i ugniatając klatkę piersiową. Stosować sztuczne oddychanie; jeśli nie daje oznak życia (ponad godzinę), rozcierać ciało, masaż na serce, środki trzeźwiące pod nos.

Obce ciało, a) w oku: przemyć oko wodą, usunąć obce ciało rogiem chusteczki; jeśli ciało znajduje się w rogówce, nie należy samemu usuwać, lecz pokryć oczodół watą i udać się z chorym do lekarza; b) w uchu: jeśli to owad, można zalać ucho oliwą; nigdy samemu nie dłubać — udać się do lekarza.

Stłuczenie. Pomoc: zimne okłady, często zmienia­ne, następnie (w 2 godziny) lekki masaż przez rozcie­ranie palcami stłuczonego miejsca. Palce natłuścić lub posypać talkiem.

Naciągnięcie ściegien (najczęściej nóg). Pomoc: zimne okłady, po paru godzinach na zmianę zimne i go­rące (z gorącej kaszy, piasku), na drugi dzień lekki ruch, masaże. Nie pozwolić choremu ruszać uszkodzoną kończyną.

Zwichnięcie. Objawy: zniekształcenie stawu, spowodowane przez zeskoczenie kości. Pomoc: cho­rego ułożyć, kończynę unieruchomić, zimne okłady. Jeśli uszkodzono kończynę górną, podwiązać ją na temblaku. Wezwać lekarza, samemu nie „naciągać“.

Złamanie. Objawy: nieprawidłowa ruchomość, silny ból, przemieszczenie, skrócenie danej części ciała, trzeszczenie przy ruchu. Pomoc: chorego ułożyć wygodnie, unieruchomić kończynę przez przywiązanie do sztywnych podpórek (uprzednio miękko je wymościć). Kończynę górną podwiązać na temblaku. Bez lekarza nie zestawiać.

Rany są to mechaniczne uszkodzenia powierzchni cia­ła, cięte, kłute, postrzałowe, darte, miażdżone. Na wy­cieczkach wodnych występują najczęściej jako skalecze­nia stóp przez stąpnięcie na czerepy garnków, kołki, ostre kamienie.

Ranę i otaczającą skórę należy oczyścić i obmyć wo­dą utlenioną, roztworem nadmanganianu potasu, roz­tworem sublimatu, wodą jodową (10 kropli jodyny na szklankę wody), benzyną, wreszcie w braku innych środków – zwykłą wodą, przegotowaną lub źródlaną. Jeśli rana jest czysta, skaleczone miejsce odrazu zajody­nować i nałożyć aseptyczny opatrunek. Mniejsze skale­czenia wystarcza zakleić opatrunkiem doraźnym „Hanza- plast”. Na większe rany położyć warstwę sterylizowanej gazy jodoformowej lub zwykłej (jeśli jej niema – czy­sty gałganek lniany), na to warstwę waty, wszystko lekko przebandażować lub przytrzymać przylepcem (leukoplastem). Małe zadrapania zalać kolodium.

W razie silnego krwawienia, jeżeli jest to krwawie­nie tętniczne (krew jasno-czerwona, pulsująca), należy ucisnąć tętnicę powyżej rany, t.j. między raną, a ser­cem; jeżeli jest to krwawienie żylne (krew ciemna, ciek­nąca powoli), ucisnąć samą ranę, unieść kończynę do góry. Ucisku silnego (tamującego) nie można stosować dłużej nad godzinę gdyż wstrzymanie krwi może wy­wołać zgorzel (gangrenę). Krwawienie drobnych ran wstrzymuje wata hemostatyczna.

Przy wszelkich opatrunkach, opatrujący musi mieć ręce czyste, dobrze wymyte mydłem i odkażone alko­holem, benzyną i t. p. Nie powinien dotykać się ani rany, ani opatrunków palcami, lecz używać do tego celu pincetki, wygotowanej w wodzie lub co najmniej odka­żonej.