ORGANIZACJA I PRZYGOTOWANIE WYCIECZKI

Wycieczka musi mieć swój jasno wytknięty cel: krajoznawczy, naukowy, artystyczny, sportowy. Wałęsanie się bez celu i planu prędko się przykrzy i nudzi.
W zależności od charakteru wycieczki, należy ułożyć program wędrówki, przewidzieć etapy, postoje, opracować szlak pod interesującym nas względem przez poznanie literatury przewodnikowej, monografij, literatury pięknej, dotyczącej danej okolicy. Jeśli wycieczka ma mieć charakter badawczy, należy poznać materjał istniejący, opracować kwestjonarjusze do badań geograficznych, botanicznych, biologicznych, socjologicznych; jeśli wycieczka ma mieć charakter artystyczny — przewidzieć czas potrzebny na studją.

Od charakteru wycieczki zależy jej tempo. Raidowiec, „ścigant“, będzie gonił byle więcej. Artysta, kontemplator, naukowiec, posiedzi w jednej okolicy nieraz i parę dni.
Skład zespołu jest niezwykle ważnym czynnikiem powodzenia wycieczki. Najkorzystniejszy zespół to dwie dwójki, maximum — cztery dwójki (8 osób). W większych zespołach trudno uzgodnić tempo jazdy, pogodzić zamiłowania, temperamenty.
Pożądane, by jechali kajakowcy o wspólnych zainteresowaniach, dobrzy znajomi, dobrani według sił, wie¬ku. Wycieczki mieszane są naogół zgodniejsze od wy¬łącznie męskich czy też kobiecych.
Mając sympatyczny zespół, stajemy przed pytaniem, dokąd jechać. Ogólna mapa w skali 1:1 000 000, jak np. „Mapa uzdrowisk polskich“ Polskiego Touring Klubu, pozwoli zorjentować się i zdecydować, w którą ruszyć stronę. Teraz następuje studjum trasy. Zaopatrzeni w niezbędny dla każdego włóczęgi przewodnik „Szlaki wodne Polski“ oraz przewodniki i monografje krajoznawcze, badamy szczegółowo szlak na mapie 1:300 000, a dla jezior i małych rzek — na mapie 1:100 000.
W niedalekiej przyszłości ukażą się specjalne m a p y kajakowe. Mapy te, w skali od 1:50 000 do 1:300 000, dają wszystkie informacje, potrzebne dla kajakowca, dotyczące nurtu, przeszkód, miejsc do obozowania, dojazdów, opłat śluzowych i t. p. formalności. Dzięki zastosowaniu klucza znaków, osiągnięto przejrzystość i „wielojęzyczność“ informacyj. Wszystkie szczegóły odnoszące się do jazdy i nurtu znaczone są czerwono, a więc łatwe do zauważenia. Rozprostowanie biegu rzeki i umieszczenie całego szlaku na jednym pasie papieru, składanym w harmonijkę, pozwala szybko odnaleźć potrzebne miejsce, bez konieczności wypatrywania w masie zbędnych dla kajakowca szczegółów terenu. Mapy tego typu opracowane przez „ojca kajaka“ Alfreda Heuricha zdobyły w Austrji, Bawarji i Czechosłowacji dużą popularność. Wadą ich jest stosunkowo duża cena, to też tylko najbardziej uczęszczane szlaki mogą liczyć na opisanie.
Etapy. Szybkość podróżna kajaka wynosi dla wód wolno płynących 4 — 6 km, dla górskich 10 — 12 km. Przy dziennej pracy 6 — 8 godzin, daje to na rzekach nizinnych 25 — 50 km, na górskich nawet do 100 km. Ze względu na konieczność dużego napięcia uwagi, etapy na rzekach górskich nie powinny przekraczać 5 godzin wiosłowania.
Na długich szlakach, co 4 — 5 dni trzeba przewidzieć dłuższy postój (pół dnia jazdy), zaś co 7 do 10 dni —całodzienny odpoczynek. Program powinien być ułożony tak, by postoje wykorzystać na wycieczki w głąb lądu, zwiedzanie, studja. Prócz tego, należy przewidzieć rezerwę czasu na niepogodę. Gdy pogoda dopisze, czas rezerwowy nie będzie zmarnowany. Zużyć go można na obóz, naprawę sprzętu, pisanie wspomnień, zabawy.
Kosztorys. Dobre obliczenie kosztów nie jest rzeczą łatwą. Nie można stosować tu szablonu. Zależ- nie od stopy życiowej, koszty będą wahać się bardzo znacznie. Przy samowystarczalnej gospodarce własnej, mieszkaniu w namiocie, unikaniu „szaleństw“ na postojach, można wędrować nawpół darmo (ok. 2 zł dziennie). Kosztorys wycieczki obejmuje koszt: przejazdu i przewozu (osób i rzeczy), wyżywienia, wycieczek na ląd (opłaty za zwiedzanie, zawody, kino), naprawę, leczenie. Do obliczonych sum należy dodać 10 — 20% na nieprzewidziane wydatki. Aby koszt wypadł jak najniższy, trzeba wykorzystać wszelkie dostępne dla kajakowców ulgi: transportowe, celne, śluzowe, schroniskowe i t. d. Pomyśleć o tem należy zawczasu, kierując na dwa tygodnie przed wycieczką odpowiednie podania do władz, zaopatrując się w legitymacje i zaświadczenia.
Należy również uzupełnić sprzęt i wyposażenie, co pochłonie zawsze parę złotych. Jeśli kosztorys wypadł za wysoko, należy albo ograniczyć ,,górne” plany, albo zmniejszyć stopę życiową. Nie można przeprowadzać zbyt wielkich oszczędności na jedzeniu. Przy forsownej pracy na kajaku, trzeba jeść dużo i dobrze,
Preliminarz nie powinien przewidywać dożywiania cudzym kosztem, goszczenia przez kluby, ludność. Obliczenia takie bywają zawodne i wywołują później dużo goryczy.
Formalności. Na mocy „Ustawy wodnej“ (Dz. Ustaw R. P. Nr. 62/32, poz. 573), każda łódź (także i sportowa) musi posiadać świadectwo i numer rejestracyjny, które darmo wydają zarządy wodne, ew. strostwa. Legitymacja P. Z. K. z fotografją, opłacona za dany rok, daje wiele ulg i udogodnień. Zaświadczenie klubu o wycieczce odda nieraz wielkie usługi. Wycieczki ubiegające się o nagrody P. Z. K. lub biorące udział w konkursie „Polskiego Radja” „z wody na wodę“, muszą ponadto zgłosić wycieczkę w Polskim Związku Kajakowym, Warszawa, ul. Myśliwiecka 3, pok. 39 (zgłoszenie jest tajne). Aby utrzymać w czasie wędrówki łączność ze światem, należy wybrać urzędy pocztowe, do których znajomi mogą kierować pocztę, a „dom“ paczki żywnościowe i pieniądze. Prócz miejscowości, należy podać do wiadomości i przypuszczalny termin przejazdu. Pocztę można prosić o przesłanie nie¬odebranych „poste restante” do innego urzędu pocztowe¬go. Jeśli zamierzamy korzystać z przystani, schronisk, pensjonatów, dworów, należy uprzedzić je zawczasu o dacie przyjazdu, aby zarządy tych instytucyj nie były zaskoczone najazdem niespodziewanych gości. Przy wyjazdach zagranicę, na 6 tygodni naprzód należy starać się o paszport zagraniczny i wizy. Przed samym wyjazdem będzie i tak dość „bieganiny“. Przed rozpoczęciem wycieczki należy podzielić funkcje, aby każdy coś robił i za coś był odpowiedzialny. Kierownik (zwy¬kle najdoświadczeńszy wodniak), ustala etapy, porządek dnia, jest przewodnikiem i generalnym nadzorcą grupy. Najczęściej będzie pełnił również funkcję kwatermistrza.
Wspólny skarb, zakupy, obejmuje gospodarz. Kucharz zwykle tylko gotuje. „Naukowcy“, „artyści“, pro¬wadzą kronikę, badania studja i pomagają gospodarzowi, kucharzowi w pracy nad urządzeniem obozu.