Zawody kajakowe

ZAPRAWA ZAWODNIKA

Kandydat na zawodnika musi posiadać dobre warunki fizyczne, zdrowie i wiek powyżej 18 lat. Zaprawę musi poprzedzać dobre przygotowanie ogólne, zdobyte przez gimnastykę oraz sporty. Dobry stan zdrowia jest koniecznym warunkiem. Kto posiada wady organiczne, słabe serce, płuca, lub przebywał cięższe choroby zakaźne, nie może, aż do czasu zupełnego powrotu do zdrowia, zaczynać zaprawy. Młodzież w okresie dorastania nie powinna również trenować, gdyż może to być ze szkodą dla jej rozwoju i wywołać wady w budowie (skolioza u jeżdżących na kanadyjkach).
Przed rozpoczęciem zaprawy, należy poddać się gruntownemu badaniu przez lekarza w poradni sportowej.
Zaprawa dzieli się na parę okresów. W pierwszym, główny nacisk kładzie się na zdobycie dobrej kondycji, czyli dobrego samopoczucia fizycznego. W drugim okresie, pracuje się nad stylem — techniką. Styl jest czynnikiem ważniejszym, niż najbardziej atletyczna budowa. W okresie tym przerabia się poszczególne elementy biegu (start, finisz, dostosowanie tempa do odległości i t, p.). W ostatnim okresie, prowadzi się trening ostry, mający na celu doprowadzenie organizmu do maksymalnej sprawności na dzień zawodów. Prócz pracy nad stylem, prócz dbałości nad utrzymaniem dobrej kondycji, specjalny nacisk kładzie się na zdobycie koniecznej rutyny, przez dokładne poznanie warunków biegu, miejsca, konkurencji i t. d. celem obrania właściwej taktyki. W tym okresie można startować w lżejszych zawodach.
Zaprawę należy rozpocząć w połowie kwietnia gdyż okres treningu trwa minimum 3 miesiące. Po zimie spędzonej w sali gimnastycznej lub na wędrówkach narciarskich, w pełni sił i zdrowia — rozpoczynamy zaprawę. Początkowo będą to długodystansowe wyjazdy w wolnem tempie. Praca nad wyrobieniem oddechu, zaprawa mięśni i serca, pozbycie się nadmiaru tłuszczu. Specjalnie należy uważać na prawidłowy styl rumania i do¬bry siad. Trenować 2 — 3 razy w tygodniu. Po 3 tygodniach, należy wpleść krótkie zrywy: 3 -— 4 starty po 50 m, finisz na dystansie 100 m. Raz na tydzień zjazd skróconego toru (80% długości toru na biegu), w tem¬pie, lecz bez zrywu końcowego.
Po 6 tygodniach, można spróbować szczęścia w zawodach na dystansie skróconym, Zawody te mają na celu otrzaskanie zawodnika z atmosferą wyścigu, walki. Siódmy, ósmy tydzień – trening coraz bardziej ostry. Pożądane starty na dystansach krótkich (ok. 600 m), celem wyrobienia tempa. Zawody o mniejszem znaczeniu, uzgodnione z ogólnym planem zaprawy. W dzień po „małych” zawodach zupełny odpoczynek, w dwa dni dłuższy wyjazd „na styl“. W okresie tym należy szczególnie uważać na regularny tryb życia, stosować łaźnię, masaż, unikać alkoholu, palenia.
Nad zawodnikiem powinien stale czuwać trener i le¬karz sportowy, uważając na niebezpieczne objawy prze¬trenowania, któremi są: spadek ciężaru ciała, ogólne przygnębienie, drażliwość, brak apetytu po treningu, bezsenność, wolny powrót tętna do normy po wysiłku itd. W razie zauważenia powyższych objawów, zaprawę należy bądź zupełnie przerwać, bądź też złagodzić. Na 2 tygodnie przed głównemi zawodami, gdy zawodnik dochodzi do formy szczytowej, należy ostrość treningów nieco osłabić, codziennie jednak pracować nad stylem i tempem. Szczególną uwagę należy poświęcić opracowaniu startu i przyzwyczajeniu do zrywu w torze i na finiszu.
Na 3 dni przed biegiem, codzienny trening ogranicza¬my do zjazdu toru w średniem tempie. Należy zwrócić uwagę na dokładne poznanie toru i przeciwników. Po sezonie głównych zawodów, zaprawy nie należy przerywać nagle. Organizm nie lubi skoków, krzywa nasilenia powinna opadać łagodnie. Przez cały czas zaprawy unikać forsowania organizmu. Z maksymalnem natężeniem organizm może pracować tylko wyjątkowo. Stałe przeriążanie wywołuje szybkie zniszczenie maszyny ludzkiej. W czasie zaprawy, należy odżywiać się intensywniej, jednak w sposób nie odbiegający od normalnego trybu życia. W okresie ścisłego (ostrego) treningu, nie można również zbyt dużo pracować umysłowo, gdyż organizm, bez szkody dla zdrowia, nie podoła obu wysiłkom naraz. Sypiać należy dużo (8 — 9 godzin na dobę); po wstaniu, dobrze trenowany zawodnik czuje się lekko, rześko, wesoło. Po silniejszych treningach, pożądany jest masaż, ciepła kąpiel i odpoczynek. Okres szczytowej formy jest nietrwały, to też należy zaprawę regulować tak, aby wypadł on na termin głównych zawodów sezonu.
Zaprawę na wodzie należy uzupełniać ćwiczeniami dopełniającemi i korygującemi. Jak wiemy, kajak upośledza dolną część ciała. Gimnastyka, biegi naprzełaj, ćwiczenia piłką lekarską i na skakance, gry sportowe, wreszcie pływanie (nie za długo i nie zawodniczo), pozwolą naprawić braki jednostronnej zaprawy tylko kajakowej.
Kajakarstwo ze swej strony jest doskonałem uzupełnianiem i sportem letnim dla narciarzy.
Najcięższe są biegi „klasyczne“ na stojącej wodzie. Wymagają one starannego przygotowania. Start bez treningu jest bardzo niebezpieczny i może wywołać nie¬obliczalne następstwa, szczególnie, gdy stan zdrowia zawodnika nie jest w pełni zadawalający.
Zawody na trudnych rzekach górskich, regaty żeglarsko-kajakowe, popisy są raczej egzaminem umiejętności technicznych i nie wymagają tak starannej zaprawy atletycznej.
Większą wydajność osiąga trenowany organizm głównie dzięki bardziej ekonomicznej pracy, eliminacji niepotrzebnych ruchów oraz dobrej pracy pióra w wodzie czyli stylowi jazdy. Nie mniej ważną rzeczą jest jazda ,,z głową“. Umiejętny wybór nurtu, szybka orjentacja, dobre branie przeszkód, wybór odpowiedniego momentu do zaatakowania przeciwnika, różne „pociągnięcia“ taktyczne — dają drobne zyski, które w sumie stanowią o wygranej.
Nietylko jednak „suchy wynik” decyduje o dojrzałości sportowej zawodnika. Równie ważne jest to, co określamy kulturą walki lub duchem sportowym, a co wyraża się rzetelnością i rycerskością w walce, lojalnością wobec orzeczeń sędziów, prostym, skromnym stosunkiem do współzawodników, umiejętnością „przeżycia” przegranej w sposób godny sportowca walczącego nie dla wy¬granej, a dla korzyści płynących ze sportu.
Zawodnicy startujący do biegów mistrzowskich muszą posiadać państwową odznakę sportową (P. O. S.).

ZAWODY KAJAKOWE

Kajakarstwo jest typowym przestrzennym sportem terenowym, opartym o instynktowne ciążenie człowieka do zespolenia się z przyrodą. Obok tego ciążenia, występuje również zaborczość, wyrażająca się w chęci opanowania przyrody. Kontemplacja przyrody i zdobywanie jej, to dwa przewodnie motywy kajakarstwa. Istnieje i motyw trzeci, zrodzony z chęci pokonania innego człowieka – współzawodnika. Kierunek zawodniczy zrodził zawody kajakowe, upodobnione do dawno przyjętych form regat wioślarskich i żeglarskich. Niektórzy teoretycy sportu ten kierunek kajakarstwa uznają za formę zwyrodniałą, niezgodną z jego duchem i śmieją się z wyścigów w „wodnych workach”.
Przyjmując nawet ten niesłuszny punkt widzenia, nie da się zaprzeczyć, że zawody przedstawiają dużą wartość i dla „czystego”, wędrującego kajakarstwa, gdyż są najlepszą próbą sprzętu, metod szkolenia i pokazem po¬stępów techniki jazdy. (Prócz tego, należy doceniać korzyści zdrowotne i wychowawcze, płynące z regularnego treningu, oraz wartość propagandową zawodów).
Regulaminy P. Z. K. rozróżniają zawody wioślarskie, żeglarskie i popisy.

Zawody te ujęte są w ścisłe przepisy. Kajakowe za¬wody wioślarskie są to bądź wyścigi „płaskie“ na stojących lub wolno płynących rzekach  albo na torach tego samego typu, co dla regat wioślarskich, bądź też wy¬ścigi „górskie“.
Klasyczne biegi płaskie, to biegi krótkodystansowe do 2 km i długodystansowe do 10 km dla panów oraz 600 m dla pań. Na tych dystansach corocznie w różnych klasach rozgrywane jest mistrzostwo Polski.
Biegi górskie mają charakter krótkiej wycieczki i są próbą umiejętności technicznych kajakowca. Dystans klasyczny wynosi ok. 50 km. Trudność rzeki B (3 — 4).
Odrębny charakter noszą długodystansowe, wielodniowe raidy, gdzie prócz wyścigu na etapach uwzględnia się regularność jazdy, wyposażenie, umiejętność obozowania i t. p.
Popisy kajakowe noszą często charakter wielobojów wodnych. Przyjęte i uprawiane głównie w harcerstwie wodnem, mają na celu wykazanie sprawności kajakowca. Najbardziej przyjęła się ta forma zawodów w Ameryce (w popisach kajakowców amerykańskich obficie jest re-prezentowany pierwiastek humoru).
Do takich konkurencyj należy t. zw. „bieg ratunkowy“. Drużynę stanowią 2 kajaki. Na znak startera, wyrusza połowa zawodników; w pewnym odstępie czasu pada strzał startera, na który startuje reszta. Pierwsza „staw¬ka“ tymczasem wywraca się z kajakami do wody. „Ratownicy“ wyławiają rozbitków i holując łódź spieszą do mety. Nieco inaczej wygląda t. zw. „Overboard“. Jest to wyścig na 150 yardów. Na pierwszy sygnał, zawodnicy ruszają ze startu, na drugi wyskakują z kajaka, nurkują pod nim, włażą zpowrotem i spieszą do mety. Istnieje jeszcze jedna odmiana tego biegu, gdy kajak należy wy¬wrócić, „wyratować“ i zająwszy w nim miejsce – ścigać się do mety.
Z zabaw, najpopularniejszy jest „turniej wodny” „Canoe-Filding“. Na każdym z kajaków jedzie po dwóch zawodników; jeden wiosłuje podczas gdy drugi, uzbrojony w kopję, stoi na desce, leżącej poprzecznie na burtach. Zadaniem „kopijnika” jest zepchnąć przeciwnika do wody. Zderzenie kajaków jest wzbronione. Kop je zabezpiecza się na końcach miękką gałką.
Wielobojem kajakowym jest t. zw. ,,Hurry Scurry — kombinacja biegu na 50 y, pływania na 50 y i wiosłowania na 100 y. Istnieją również wieloboje kajakowo-pływacko-żeglarskie. Konkurencją wybitnie turystyczną jest ..Wilderness Contest“. Jest to wyścig długodystansowy ok. 30 km, połączony z próbami obozowemi. Po przy¬byciu na półmetek, należy wyładować i spakować składak, rozbić namiot, założyć obóz, rozpalić w sposób naturalny (bez użycia zapałek i t. d.) ogień. Po zagotowaniu 1 1 wody, następuje zwijanie obozu, gaszenie ognia, zatarcie śladów obozu, rozkładanie składaka i po¬wrót do mety. Wszystkie próby robione są ,,na czas“, pod kontrolą sędziów.
Osobną kategorję stanowią biegi z przeszkodami, w postaci przepustów, tam, płycizn.
Prócz regat wioślarsko-kajakowych, rozgrywane są i regaty żeglarskie. Techniczną stronę regat omawia szczegółowo „Regulamin regat żeglarskich P. Z. K.”
Wyścigi kajaków odbywają się bądź na zwykłych kajakach wędrownych, jeśli idzie o konkurencje tury¬styczne, popisy, wieloboje, bądź też na specjalnych ka¬jakach regatowych.
Corocznie rozgrywane jest „mistrzostwo Polski“ długodystansowe górskie (50 km) o nagrodę „Pstrąga“ i krótkodystansowe płaskie (1 km) o nagrodę „Jesiotra“.
W konkurencji pań rozgrywany będzie od 1934 r. bieg płaski na 600 m o nagrodę „Siei“.